Syn Jana i Weroniki Sławików. Do 18 roku życia przebywał w rodzinnej miejscowości. Podczas I wojny światowej walczył w armii pruskiej. Po powrocie na Śląsk był aktywnym uczestnikiem wszystkich trzech powstań śląskich. W latach 20 zamieszkał w Katowicach. W 1928 został redaktorem naczelnym „Gazety Robotniczej”, a w 1929 na rok został radnym Katowic. Od 1934 piastował także funkcję członka Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej. Był także delegatem do Ligi Narodów oraz działaczem związkowym.
Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 znalazł się na Węgrzech, gdzie stanął na czele Komitetu Obywatelskiego ds. Opieki nad Uchodźcami Polskimi, potem został również mianowany delegatem Ministra Pracy Rządu RP na Uchodźstwie. Organizował pomoc dla internowanych wojskowych i dla uchodźców cywilnych, pomagał w wyjazdach na Zachód, we współpracy z delegatem węgierskiego rządu Józsefem Antallem wystawiał uchodźcom dokumenty, które wielu z nich – zwłaszcza uciekającym z Polski Żydom – uratowały życie.
Pomagał także ratować żydowskie dzieci, dla których wraz z dr. Józsefem Antallem oraz Zdzisławem Antoniewiczem, ks. prałatem dr. Miklósem Beresztóczym, biskupem Vácu – ks. dr. Árpádem Hanauerem, a przede wszystkim prymasem kardynałem Jusztiniánem Serédim pomógł utworzyć sierociniec w Vácu pod Budapesztem, oficjalnie – Dom Sierot Polskich Oficerów. Szacuje się, że Henryk Sławik uratował życie prawie 30 000 polskim uchodźcom, wśród których było ok. 5000 Żydów.[2][3]
Aresztowany w lipcu 1944 po wkroczeniu Niemców na Węgry, w śledztwie całą odpowiedzialność wziął na siebie, nie przyznając się do znajomości z Antallem. Zamordowany 23 sierpnia w niemieckim obozie koncentracyjnym Gusen I (Mauthausen). Żona Henryka Sławika, Jadwiga, przeżyła obóz Ravensbrück i po wojnie odnalazła swoją córkę Krystynę, którą przechowała rodzina Antallów.
Dzięki staraniom swego żydowskiego współpracownika, późniejszego izraelskiego polityka i dyplomaty Cewiego Zimmermana[4] za ratowanie Żydów z narażeniem własnego życia Sławik został pośmiertnie w 1990 uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przez izraelski Instytut Jad Waszem. Według różnych szacunków dzięki Sławikowi i jego współpracownikom ratujące życie dokumenty wystawiono pięciu tysiącom polskich Żydów, którzy w czasie II wojny światowej znaleźli się na Węgrzech.
Odznaczenia i wyróżnienia
2014 – Uchwała Senatu RP upamiętniająca 70. rocznicę śmierci Henryka Sławika[5]
2010 – Order Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, za bezprzykładne bohaterstwo i poświęcenie w ratowaniu polskich uchodźców w czasie II wojny światowej[6]
2004 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[7]
Krzyż Niepodległości[8]
Złoty Krzyż Zasługi[8]
1990 – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[7]
Upamiętnienie
Jego działalność na Węgrzech została opisana m.in. w książce Grzegorza Łubczyka Henryk Sławik – polski Wallenberg (Wydawnictwo RYTM, 2003), adaptacja filmowa pt. Mój tata, Henryk Sławik w reż. G. Łubczyka i M. Maldisa, (2004) zdobyła nagrodę Kryształ TV Polonia, tłumaczenie węg. A lengyel Wallenberg (Polski Wallenberg) oraz Czerwony ołówek Elżbiety Isakiewicz.
Henryk Sławik jest patronem następujących szkół: Gimnazjum nr 3 w Jastrzębiu-Zdroju (dzielnica Szeroka), Gimnazjum nr 19 w Katowicach, Zespół Szkół Budowlanych w Rybniku.
20 sierpnia 2010 na fasadzie kamienicy na rogu Rynku i ul. św. Jana w Katowicach odsłonięto tablicę pamiątkową ku jego czci[9][10][11].
12 listopada 2014 w Galerii Historii Miasta Jastrzębie-Zdrój otwarto pierwszą w Polsce stałą ekspozycję zatytułowaną „Henryk Sławik z Szerokiej”[12][13].
21 marca 2015 pod gmachem Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach został odsłonięty pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla[14].
18 września 2015 cześć wybrzeża Dunaju w Budapeszcie nazwano imieniem Henryka Sławika[15].
24 października 2015 Krajowa Rada Honorowego Krwiodawstwa PCK nadała imię Henryka Sławika Miejskiemu Klubowi Honorowych Dawców Krwi PCK przy Oddziale Rejonowym PCK w Jastrzębiu-Zdroju[16][17].
26 listopada 2015 Rada Miasta uchwałą nr XVIII/331/15 nadała placowi przed „Spodkiem” w Katowicach nazwę „Plac Sławika i Antalla”. W obrębie placu znajduje się pomnik Sławika i Antalla, a Międzynarodowe Centrum Kongresowe uzyskało adres: Plac Sławika i Antalla 1[18].
8 listopada 2016 w warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odsłonięto Pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora[19].
26 czerwca 2017 bliźniaczą ławeczkę Sławika i Antalla uroczyście odsłonięto w Budapeszcie[20].
26 lipca 2019 Poczta Polska wydała znaczek obiegowy o nominale 4 zł z jego podobizną[21].
ów Świata. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.
Źródło: Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_S%C5%82awik
